عوارض تزریق ژل به سه گروه تقسیم می شود که در این مبحث مورد بررسی قرار میگیرند:1- کیفیت و جنس ژل تزریق شده 2-سلامت عمومی فرد و سیستم ایمنی و سابقه آلرژی به فیلر3-تکنیک تزریق فیلر
عوارض تزریق ژل بدلیل کیفیت فیلر
ایجاد گره در زیر پوست و یا جذب سریع ژل بدلیل کیفیت پایین ژل است. مطمئن ترین جنس ژل اسید هیالورونیک است که بطور طبیعی در بافت هم بند وجود دارد.
با این وجود برندهای مختلفی در بازار با کیفیت های متفاوت وجود دارد که ماندگاری این فیلر بین 9 تا 12 ماه است.اسید هیالورونیک در تمام نقاط صورت و پشت دست قابل استفاده است. بدلیل وجود آنزیم هیالورونیداز در صورت ترمیم بیش از حد با تزریق آنزیم فوق ظرف دو روز ژل تزریق شده بازجذب می شود.
چنانچه ماندگاری طولانی تری مد نظر باشد از ماده کلسیم هیدروکسی آپاتیت استفاده می شود که با نام تجارتی ریدیس Radiesse در بازار وجود دارد و برای خط خنده و گونه گذاری مناسب است. این فیلر در عمق پوست تزریق می شود و تزریق در مناطق سطحی مثل اطرف چشم و یا حجم دادن لب توصیه نمی شود.
عوارض تزریق ژل مربوط به سلامتی فرد
سابقه آلرژی به تخم مرغ ، عفونت فعال پوستی مثل تب خال ، دوران بارداری و شیردهی ، سابقه تشکیل کلوئید در پوست و ضعف سیستم ایمنی و سیستم انعقاد خون و مصرف داروهای ضد انعقادی مثل وارفارین و مسکن های غیر استروئیدی از قبیل ایندومتاسین ، آسپرین ، دیکلوفناک و… از موارد منع تزریق ژل می باشند.
انجام لیزر درمانی ، میکرودرو ابرژن و لایه برداری شیمیایی ( پیلینگ ) بطور همزمان با تزریق ژل تداخل داشته و غیر مجاز است.
موارد فوق ممکن است موجب ایجاد کبودی در موضع نماید و شانس عفونت را افزایش می دهند.
عوارض تزریق ژل مربوط به تکنیک
بدلیل عبور شاخه شریان صورتی در زیر ناحیه خط خنده و استفاده از فیلرهای با غلظت بالای اسید هیالورونیک در این ناحیه، احتمال ورود ژل به درون این سرخرگ و مسدود کردن آن و ایجاد ایسکمی و نکروز در نواحی دیستال این شریان و اطراف پره بینی وجود دارد.
برای پیشگیری از این عوارض شناخت آناتومی صورت و استفاده از فیلرهای مرغوب و مناسب برای هر ناحیه از صورت توصیه می شود. بعلاوه چند راهکار وجود دارد که رعایت این تکنیک ها برای اجتناب از این عوارض حیاتی است:
1- بجای تزریق حجم زیاد فیلر در هر تزریق از مقادیر اندک استفاده شود.
2- حین ورود سوزن به عمق پوست تزریق انجام نشده و در زمان خارج کردن نیدل به آرامی تزریق انجام شود.
3-ورود نیدل به موازات سرخرگ شریان صورتی انجام نشود، بعبارت دیکر نیدل با سرخرگ زاویه داشته باشد، تا از ورود نا خواسته آن بدرون سرخرگ اجتناب شود.
4-هر چند که دقت تزریق با کانولا به اندازه سوزن نیست ولی بدلیل غیر نوک تیز بودن کانولا، احتمال سوراخ کردن سرخرگ بسیار کمتر از سوزن است و در نواحی که ریسک ایسکمی بیشتر است مثل گلابلا، اطراف چشم ، نوک بینی و خط خنده استفاده از کانولا برای پیشگیری از این عوارض توصیه می شود.
با این وجود در صورت بروز ایسکمی علاوه بر ماساژ با خمیر نیتروگلیسرین و گرم کردن موضع ، تزریق سریع 20 تا 30 واحد هیالاز به ازای هر 2 سانتی متر مربع در طول ناحیه توزیع شریان های درگیر و تکرار تزریق در روزهای بعد در صورت باقی ماندن علائم موجب پیشگیری از نکروز بافتی می شود.
نواحی ممنوع تزریق ژل صورت
ناحیه پشت خط خنده و وسط استخوان فک بطور طبیعی بدلیل جابه جایی بافت چربی مستعد افتادگی و شل شدگی هستند و تزریق فیلر در این نواحی موجب سنگین تر شدن بافت شده و در نتیجه عمق خط خنده بیشتر می شود.
همین طور در وسط استخوان فک افتادگی پوست و بافت زیرین تشدید می شود. علاوه بر موارد فوق شریان صورتی از زیر این نواحی عبور می کند و آسیب به این سرخرگ عوارض خطرناکی ایجاد می کند.
تغییر رنگ پوست بدلیل تزریق سطحی ژل
از دیگر عوارض تزریق ژل آبی رنگ شدن موضع تزریق است که بویژه در ناحیه زیر چشم بدلیل نازک بودن پوست این ناحیه ایجاد می شود و اصطلاحا به آن Tyndall effectمی گویند.
این عارضه در واقع انعکاس نور از ژل تزریق شده است و بدلیل تزریق بیش از حد سطحی ژل بروز می کند. استفاده از غلظت اسید هیالورونیک مناسب برای هر موضع و پرهیز از تزریق بیش از حد سطحی به پیشگیری از بروز آن کمک می کند.
درمان این عارضه با تزریق هیالورونیداز است و ژل تزریق شده تجزیه شده و از بدن دفع می شود.
