پی آر پی چیست؟
پی آر پی یا پلاسمای غنی شده از پلاکت روشی استطبیعی است که با استفاده از اجزای خون خود بیمار برای تحریک سلول های بنیادی، فیبروبلاست ها و تولید کلاژن و نوسازی بافت های آسیب دیده در مناطق صورت، گردن، سر و سینه، دست ها و بدن مورد استفاده قرار می گیرد. پلاکت ها دارای چندین فاکتور رشد و سیتوکین هستند که آثار ترمیمی بر روی بافت نرم و استخوان دارند . بهترین سن انجام پی آر پی بین ۲۵ و ۶۰ سال می باشد چرا که در سنین کمتر از ۲۵ سال سلول های بنیادی بدن خودشان فعال هستند و احتیاج به تحریک شدن بیشتر ندارند و در سنین بالای ۶۰ سال سلول های بنیادی بسیار غیر فعال هستند و پاسخ به پی آر پی ضعیف می باشد هر چند که بی تاثیر نیست .ترمیم کامل کلاژن بین ۳ هفته تا ۳ ماه زمان می برد در بعضی موارد بدلیل شدت آسیب های پوستی برای پاسخ دهی بهتر تعداد جلسات پی آر پی ۳ جلسه انجام می شود. در درمان چین های عمیق ، افتادگی شدید پوست ، طاسی های شدید این روش نتایج مطلوبی نداشته و بهتر است از سایر روش های درمانی از قبیل هایفوتراپی ،تزریق ژل ،بوتاکس ،کاشت مو و… استفاده شود.
فواید پی آر پی چیست؟
پی ار پی در درمان مشکلات پوستی نظیر چین و چروک ناشی از افزایش سن ، چین و چروک های دینامیک،ٰ سیاهی و چروک زیر چشم ،لک های پوستی( هایپر پیگمنتیشن) اسکار آکنه و اسکار زخم های ناشی از بریدگی، سوختگی ،خطوط اخم یا خنده ،جوانسازی پشت دست، کاشت مو ،تحریک و تقویت مو استفاده می شود. ریزش ابرو می تواند به علل مختلفی اتفاق افتد بعنوان مثال تاتوی ابرو می تواند باعث آسیب به فولیکول مو و نهایتا ریزش ابرو شود و یا در بیماری های خود ایمن مثل ریزش موی سکه ای و یا در لوپوس اریتماتو ریزش موضعی در ابرو اتفاق می افتد و یا در تغییرات هورمونی مثل کم کاری تیروئید و یا بارداری و مصرف قرص های پیشگیری از بارداری ریزش ابرو داریم که همراه با درمان بیماری اولیه روش پی آر پی برای تقویت فولیکول های آسیب دیده استفاده می شود.
روش پی ار پی چگونه است؟
مصرف مسکن های ضد التهابی غیر استروئیدی بویژه آسپرین و پیروکسیکام موجب اختلال در عملکرد پلاکت ها می شود و از یک هفته قبل می بایست قطع شوند. مکمل های امگا ۳ و ۶ و سیر نیز بهتر است قبل از پی ار پی مصرف نشوند چرا که ممکن است در کیفیت پی آر پی اثر نامطلوبی بگذارند. برای انجام پی آر پی ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از تزریق با ژل بی حسی( Lidocain-p, EMLA )موضع درمان بی حس می شود .سپس ۳۵ تا ۴۰ میلی لیتر خون گرفته شده و این خون با مواد ضد انعقاد ( سیترات سدیم تزریقی ) مخلوط می شود. دمای مناسب برای جدا کردن پلاکت ها با سانتریفیوژ ۲۲ درجه سانتی گراد می باشد بنابراین بعد از خون گیری مدت ۵ دقیقه لوله آزمایش در دمای اتاق رها شده تا به درجه حرارت مطلوب برسد. سپس در دو مرحله با استفاده از سانتریفیوژ گلبول های قرمز ،پلاسما و پلاکت ها از یکدیگر جدا می شوند. سانتریفیوز بهتر است نوسان دور نداشته باشد و بازوی چرخان آن متحرک باشد ( swing داشته باشد) در مرحله اول از سرعت کم سانتریفیوژ استفاده شده و زمان طولانی تر می باشد.( ۱۲ دقیقه ) این مرحله موجب جدا شدن پلاسما از گلبول های قرمز می شود. در مرحله دوم پلاسمای حاوی پلاکت با سرعت بیشتر و زمان کمتری سانتریفیوژ می شود( ۷ دقیقه) تا پلاکت ها از پلاسما جدا شوند. در نهایت به ازاء هر ۱۰ میلی لیتر خون حدود ۲ میلی لیتر پی آر پی استحصال می شود. سرعت های بالاتر سانتریفیوژ موجب آزاد شدن گرانول ها و فاکتورهای رشد پلاکتی شده و پی ار پی حاصل فاقد تاثیر درمانی مناسب می باشد. سرعت سانتریفیوژ بر اساس شعاع بازوی سانتریفیوژ متفاوت می باشد که مطابق شکل بر اساس شرکت سازنده سرعت چرخش بازوهای سانتریفیوژ تعیین می شود. عمر مفید پلاکت برای پی آر پی ۴ ساعت می باشد ولی ترجیحا تا یکساعت بعد از خونگیری پی ار پی می بایست آماده و تزریق شود. میزان پی آر پی مورد نیاز برای جوانسازی پوست ۸ میلی لیتر ، برای مصارف ارتوپدی ۶ میلی لیتر و جهت تقویت فولیکول های مو ۴ میلی لیتر می باشد. غلظت پلاکت برای مصرف جوانسازی پوست ۴ برابر و برای ریزش مو ۷ برابر غلظت و برای مصارف ارتوپدی ۵ برابر خون طبیعی می باشد که تایید این موضوع با انجام شمارش پلاکتی از نمونه پی آر پی انجام می شود. اضافه کردن گلوکونات کلسیم بعنوان فعال کننده پلاکتی ضروری نمی باشد چرا که کلاژن پوست یک فعال کننده قوی است و ۳ دقیقه بعد از تزریق پی آر پی ، پلاکت ها بطور طبیعی فعال می شوند. با این وجود کلسیم گلوکونات را بدلیل کاهش درد زمان تزریق می توان به پی ار پی اضافه کرد( به استثناء نقاط اطراف چشم) . برای این منظور ۰٫۱ سی سی کلسیم گلوکونات به ۰٫۹ سی سی پی آر پی اضافه می شود .برای جوانسازی پوست صورت بعد از تزریق پی ار پی با روش میکرونیدلینگ تاثیر درمان مضاعف می شود. تزریق پی ار پی بصورت داخل پوستی می باشد(intradermal) و در هر تزریق ۱/۲۰ میلی لیتر با نیدل شماره ۲۷ تا ۳۰ بصورت مماس با پوست در چین و چروک های پوست ، اطراف چشم و کل صورت به شعاع یک سانتی متر بطور سطحی انجام می شود تا یک پاپول بر روی پوست ایجاد شود. به منظور یکدست شدن نتیجه درمان کل صورت انجام می شود ولی استثنائا می توان تیرگی و پف دور چشم را بطور مجزا انجام داد که حدود یک سی سی برای هر چشم تزریق می شود. برای جوانسازی پوست فاصله جلسات پی ارپی ماهی یکبار( ۳ تا ۶ هفته یکبار ) انجام می شود و تعداد جلسات ۲ تا ۳ بار می باشد. جلسات یادآور در صورت پاسخ مناسب ۱۲ ماه بعد از آخرین جلسه انجام می شود ( سالی یکبار)
ترکیب پی آرپی و میکرونیدلینگ چگونه است؟
در این روش پس از تزریق محلول پی ار پی برای تمام صورت و گردن میکرونیدلینگ انجام می شود تا تاثیر درمان مضاعف شود و تیرگی های زیر چشم در سطوح مختلف از بین رفته ، منافذ باز و جای جوش بسته شده و لیفتینگ کل صورت و گردن بطور موثری حاصل شود.
مراقبتهای بعد از پی آر پی چیست؟
استفاده از کمپرس سرد بعد از تزریق پی ار پی ممنوع است چرا که پلاکت ها به سرما حساس هستند و در درجه حرارت ۱۸ درجه از بین می روند. مصرف داروهای مسکن از خانواده ضد التهاب های غیر استروئیدی در ۳ روز بعد از پی ار پی توصیه نمی شود و داروی استامینوفن کدئین و یا ترامادول مناسب تر می باشد. ۲۴ ساعت بعد از تزریق پی آر پی دوش گرفتن و استحمام انجام نشود و بعد از آن تا سه روز با آب ولرم دوش گرفته شود. در مواردی که تزریق اطراف چشم انجام شده باشد استفاده از عینک دودی توصیه می شود.
موارد منع پی آر پی چیست؟
موارد منع مطلق انجام پی ار پی عبارتند از:
-عفونت های موضعی و عمومی
– بارداری و شیردهی
-کاهش تعداد پلاکت ها به کمتر از ۵۰۰۰۰ در میکرو لیتر
– سندرم اختلال عملکرد پلاکتی
– بافت کلوئید
موارد منع نسبی انجام پی ارپی عبارتند از:
-مصرف سنگین دخانیات( بیشتر از ۳۰ نخ سیگار در روز)
– تب و بیماری های حاد
– کاهش تعداد شمارش پلاکتی به کمتر از ۱۰۰۰۰۰ در میکرو لیتر
– سابقه تزریق کورتیکواستروئیدها در موضع در یکماه اخیر و یا مصرف کورتیکواستروئید سیستمیک در دو هفته اخیر
– سابقه سرطان بویژه انواع هماتولوژیک و انواع غیر هماتولوژیک که متاستاز داده باشند و شیمی درمانی ضد متاستاز انجام شده باشد و هر گونه ضایعه مشکوک پوستی
تفاوت مزوتراپی و prp
در هر دو روش مزوتراپی و پی ار پی عمق نفوذ در لایه مزودرم می باشد و تاثیرات درمانی هر دو روش در این لایه اعمال می شود. تفاوت عمده بین این دو روش در مواد تزریق شده در دو روش است که در prp از پلاسمای غنی شده با پلاکت استفاده می شود در حالیکه در روش مزوتراپی از ویتامین ها ، داروها و مواد آنتی اکسیدانت برای تزریق استفاده می شود. افرادی که به مواد مزوتراپی حساسیت دارند روش پی آر پی گزینه مناسب و کم عارضه تری محسوب می شود.انجام مزوتراپی و پی ار پی در یک بیمار به تقویت اثر درمانی کمک می کند و بهتر است یک هفته قبل از مزوتراپی ، پی ار پی انجام شود.
عوارض پی آر پی چیست؟
از آنجا که در روش PRP به غیر از پلاکت خون از هیچ ماده خارجی استفاده نمی شود، ایمن ترین روش درمانی در دنیا شناخته شده است. به علت اینکه در پی آر پی PRP از تحریک فیبروبلاستها استفاده می شود بدیهی است که اثرات درمانی آن به تدریج ظاهر گشته و اولین تغییرات مثبت را بعد از دو تا سه هفته از اولین درمان مشاهده می شود. البته نتیجه مطلوب در پایان ماه دوم تا سوم حاصل خواهد شد. بدلیل وجود گلبول های سفید در پی ارپی احتمال عفونت در روش پی ار پی تقریبا صفر است و با توجه به اینکه مواد پی آرپی از بدن خود فرد حاصل می شود آلرژی و حساسیت ایجاد نمی شود. ممکن است در بعضی از نقاط نزدیک چشم کبودی های کوچکی بعد از تزریق ایجاد شود که سطحی است و یکی دو روز بعد بر طرف می شود.
تاثیر پی ارپی در ریزش مو چگونه است؟
دو نوع ریزش مو با پی آر پی درمان می شود اول ریزش مو ی سکه ای که در یک ناحیه کوچک در ناحیه سر یا ابرو یا ریش به اندازه یک سکه ریزش مو اتفاق می افتد و دوم ریزش موی آندروژنیک که به دلیل هورمون تستوسترون در آقایان اتفاق می افتد. در افرادی که بدلیل کم خونی و کمبود املاح از قبیل روی ، آهن ، منیزیم و… دچار کم خونی می شوند انجام پی ار پی اندیکاسیون ندارد و ابتدا می بایست این اختلالات درمان شوند و چنانچه پاسخ مطلوب حاصل نشد پی آر پی توصیه می شود. در زمان ریزش مو فاکتورهای رشد پلاکتی به ترمیم فولیکول آسیب دیده کمک می کنند. فولیکول های مو به دلیل تغذیه شان توسط خون زنده می مانند. وقتی ما پلاکت ها را توسط پی آر پی به محل فولیکول آسیب دیده مو وارد می کنیم، مکانیسم ترمیم زخم به صورت طبیعی تقویت می شود. ذکر این نکته ضروری است که چنانچه فولیکول مو بطور کامل از دست رفت بازگشت آن توسط پی آر پی تقریبا غیر ممکن است. بعبارت دیگر پی ار پی برای جلوگیری از ریزش مو آندروژنیک و درمان کم پشتی موثر است. پاسخ به درمان در خانم ها بهتر از آقایان است و در آقایان برای تاثیر بهتر پی آر پی برای کاهش تاثیر هورمون تستوسترون بر فولیکول مو بمدت ۶ ماه داروی فیناستراید به میزان ۱ میلی گرم در روز تجویز می شود. تعداد جلسات پی آر پی برای ریزش مو ۳ نوبت به فاصله ۶ هفته می باشد در دو ماه اول ریزش مو کم شده و بعد از سه ماه رویش مجدد اتفاق می افتد. روش تزریق در عمق ۳ میلی متر و با زاویه ۷۰ درجه می باشد که در منطقه dermal papilla انجام می شود و در مجموع ۴ سی سی با غلظت ۷ برابر نسبت به خون نرمال در ۸۰ نقطه تزریق می شود( هر تزریق ۱/۲۰ میلی لیتر) برای کاهش درد از بلوک عصب سه قلو در ناحیه پیشانی انجام می شود که با چند تزریق کوچک کل ناحیه پوست سر بی حس می شود. انجام مزوتراپی بطور هفتگی مکمل پی آر پی است بویژه اگر مواد مزوتراپی دارای فیناستراید باشد تاثیر درمان را بیشتر می کند.
بعد از کاشت مو برای تقویت فولیکول های پیوند شده از پی ار پی استفاده می شود که دو هفته بعد از کاشت مو اولین جلسه پی آر پی انجام می شود. جلسه دوم ۳ ماه بعد و جلسه سوم ۶ ماه بعد از کاشت مو صورت می گیرد. فاکتور های رشد پلاکتی به ماندگاری بیشتر و تقویت فولیکول های پیوند شده کمک می کند.
بوتاکس بهتر است یا پی آر پی؟
هر دو روش برای درمان چین و چروک های صورت مورد استفاده قرار می گیرند.هر دو روش موقت هستند و احتیاج به تکرار دارند ولی موارد استفاده این دو روش متفاوت می باشد. بوتاکس عمدا برای قسمت فوقانی صورت (اطراف چشم و پیشانی) برای چروک های عمیق که بر اثر هیجان ایجاد می شوند و اصطلاحا به آنها چروک دینامیک گفته می شود موثر است در حالیکه پی ار پی برای چروک های تمام نواحی صورت قابل استفاده است و چروک های سطحی و استاتیک( چروک هایی که در حالت استراحت و بدون هیجان در صورت وجود دارد) با این روش مورد درمان قرار می گیرد. در عمل تاثیر بوتاکس برای درمان چین و چروک صورت سریع تر و موثر تر است و چنانچه منعی برای تزریق بوتاکس وجود نداشته باشد در مرحله اول تزریق بوتاکس توصیه می شود و برای جوانسازی کل صورت و چین و چروک های ظریف تر انجام پی ار پی معقول تر می باشد.
قیمت پی آر پی چقدر است؟
قیمت پی ار پی در کلینیک های پوست و زیبایی بر اساس نوع کیت استفاده شده و موضع تحت درمان متفاوت می باشد. بعنوان مثال قیمت پی ار پی موی سر و صورت بطور همزمان ، احتیاج به تعداد کیت بیشتری داشته و هزینه نهایی بیشتر از قیمت پی آر پی مو به تنهایی می شود و همینطور قیمت پی ار پی برای تیرگی دور چشم از هزینه پی آر پی صورت کمتر می شود. بطور روتین جوان سازی با پی ار پی برای تمام صورت انجام می شود که به منظور یکدست شدن پوست صورت می باشد و پی ار پی دور چشم یک استثناء است و می توان این ناحیه را بطور مجزا پی ار پی کرد که هزینه آن بالطبع کمتر از پی آر پی کل صورت می شود.
آیا پی ار پی سرطان زا است؟
فاکتور رشدی که توسط پلاکت ها در بافت آزاد می شود بلافاصله به گیرنده های سطح سلول متصل می شود و به هیچ عنوان وارد سلول و یا هسته آن نمی شود در نتیجه دسترسی به DNA سلول ندارد و تنها موجب تحریک از طریق فرایند ترمیم طبیعی می شود و بعلاوه این فاکتور رشد طبیعی و محرک رشد در بدن است و یک ماده خارجی نیست واثر سرطان زا ندارد.
برای دیدن فیلم prp بر روی فیلم زیر کلیک کنید:
منابع:
Cervelli V,Palla L, Pascalli M et al. Autologous platellet-rich plasma mixed with purified fat graft in aesthetic plastic surgery.Aesthetic Plast Surg 2009;33(5): 716-21
سایت اینترنتی PUBMED
Office- Based cosmetic procedures and tecnique
by SORIN EREMIA
آدرس اینستاگرام
https://instagram.com/hosseinmosaferian
پروفایل تلگرام
https://telegram.me/aesthetics2016